Kaygı

En  genel  anlamıyla  tehlike  veya  talihsizlik  korkusunun  ya  da  beklentisinin  yarattığı bunaltı  veya  tedirginlik;  akıl dışı  korkuya kaygı denir.


Hangi ortamın hangi tür kaygı yaratacağı bir kültürden diğerine farklılık gösterebilir.
Ancak tüm toplumlar için geçerli bazı genellemeler yapmak olanağı vardır. Bu genellemeler, kaygı duygusunun ortaya çıkmasına yol açan ortamlardaki bazı ortak yönleri belirtir.

Kaygının Nedenleri

1. Desteğin Çekilmesi
Ahmet’in annesi, babası, kardeşi, evdeki odası, çalışma masası, komşuları, arkadaşları, evdeki köpek, kedi onun yaşamının bir parçasıyken birdenbire kendisini yabancı bir şehirde,
yabancı  bir  evde,  aile,  arkadaş,  akraba  ve  tanıdıklarının  hepsinden  uzakta  bulur.  Yeni çevresinde  şimdiye  kadar  alışılagelmiş  olduğu “destekler”  yoktur.  Alışılagelmiş  çevrenin
ortadan kalktığı böyle durumlarda insanlar kaygı duyar.

2. Olumsuz Bir Sonucu BeklemekPek  hazırlanmadan  sınava  girme,  trafik  cezasının  belirleneceği  trafik  mahkemesinde duruşmayı bekleme gibi olumsuz sonuçların ortaya çıkacağı durumlarda kaygı duyarız.

3. İç Çelişki
İnandığımız ve  önem  verdiğimiz  bir  fikirle yaptığımız  davranış  arasında  bir  çelişki ortaya çıktığı zaman kaygı türünden bir gerginlik duyarız. Bilişsel çelişki önemli bir güdü ve heyecan kaynağıdır. Çelişkiyi giderecek bir çözüme yoluna ulaşıncaya kadar bir derece kaygı duyarız.  Örneğin nükleer silahların  insanlığı  yok  edecek  güçte  tehlikeli  bir  gelişme  içinde olduğuna inanan birey, bu silahların geliştirildiği bir laboratuvarda çalışmak zorunda kalırsa kendisini sürekli bir gerginlik ve kaygı içinde bulur.

4. Belirsizlik
Gelecekte  ne  olacağını  bilememek  insanlar  için  en  belli  başlı  kaygı  nedenlerinden biridir.  İleride  olumsuz  türden  olayların  olacağını  bilmek,  ne  olacağını  hiç  bilmemeye yeğlenir.

Kaygının Belirtileri

Aşağıdaki  tabloda  kaygılı  ve  gergin  insanda  gözlenebilen  belirtilerin bir listesi verilmiştir.  Bu  belirtiler  sizde  ya  da  yakınlarınızda  varsa bilinçli  başa  çıkma  tekniklerinden
birini  veya  birçoğunu  kullanmayı  deneyebilirsiniz.  Ancak dikkat  etmeniz  gereken  konu  bu belirtiler,  bedensel  hastalıkların  belirtileri  de  olabilir;  bireyde  uzun  zamandır  gözlenmiş  ve onun  günlük  yaşamını  etkiler  dereceye  gelmişlerse  bireyin bir doktora gidip muayene olmasında yarar vardır.

Terleme  İshal ya da kabızlık
Nefes alıp vermede düzensizlik   Aşırı tepkide bulunma
Kesik kesik nefes alma  Titreme
Gerginlik   El ve ayak parmaklarının soğukluğu
Kalp çarpıntısı   Sürekli yorgunluk
Aniden sinirlenme  Sürekli baş ağrısı
Bel ağrısı   Boyun kaslarının gergin olması

Kaygı  belirtileri  bazen  korku  belirtileriyle benzer özellik gösterebilmektedir. Oysaki bu  iki  kavram  arasında  farklar  bulunmaktadır.  Bazı  psikologlar  korkuyla  kaygı  arasında  üç
önemli fark bulunduğunu söylerler;

•  Kaynak: “Ben arıdan korkarım.” örneğinde olduğu gibi korkunun kaynağını bilirizancak kaygının kaynağı belirsizdir.
•  Şiddet: Korku kaygıdan daha şiddetlidir.
•  Süre: Korku daha kısa sürelidir, kaygı ise uzun süre devam eder.

Öğrenebilmek için bir miktar kaygılanmak faydalıdır. Yapılan araştırmalarda okumaya önem vermeyen fakir halk çocukları  ile  okumaya  çok  önem  veren  orta  sınıf  halk  çocukları
arasında okul başarısı bakımından orta sınıf çocukları lehine bir  fark  gözlenmiştir fakat öte yandan  esaslı  birtakım  araştırmalar  da  ileri  derecede  kaygı  hâlinin  öğrenmeye  elverişli
olmadığını hatta  öğrenmeyi  engellediğini  ortaya  çıkarmıştır.  Sınıfta  kalmamak,  üstünlüğü Elden  kaçırmamak,  başkalarına  küçük  düşmemek  için  ya  da  rasyonel  olmayan  ölçüsüz  bir
rekabet duygusu altında aşırı çalışma hâllerine rastlanır.
Kaygı insanın günlük hayatında, iş yaşamında,  okul  hayatındaki  başarısında  etkili  bir  duygu  yoğunluğudur.  İnsanı  tetikleyen,
başarılı olmasını, çalışmasını güdüleyen bir duygudur fakat aşırı kaygı durumu tüm alanlarda başarısızlığa sebep olabilir.