Sistematik duyarsızlaştırma tekniği en sık fobilerin etkisini azaltma ya da ortadan kaldırmada kullanılır.
Sistematik duyarsızlaştırmada amaç, korkulan ya da endişe duyulan
nesne ile kişiyi kademeli olarak karşı karşıya getirmek ve korkulan nesneyi sıradanlaştırarak kişiyi duyarsızlaştırmaktır. Bu durum genelleştirildiğinde kişinin bazı konularda duyarsızlaşması isteniyorsa kişi sık sık duyarsızlaştırılmak istenen nesne ile karşı karşıya getirilir ve böylelikle kişinin o nesneye duyarsızlaşması sağlanır.
Sistematik duyarsızlaştırmanın iki önemli aşaması vardır. Önce bireye vücudunu bilinçli olarak nasıl gevşetip rahat edebileceği öğretilir. İkinci aşamada bireyde korku uyandıran durumların bir listesi yapılır ve en fazla korkulandan en az korkulan duruma göre
bu liste bir sıralamaya konur. Tedavi, bireyin en az korktuğu, kaygılandığı durumu hayalinde canlandırıp bu hayal kafasında canlıyken kendini gevşetip rahatlamayı başarmasıyla başlar ve
listedeki daha korkutucu durumlar sırasıyla ele alınarak devam eder.
Sistematik duyarsızlaştırmaya iki örnek verebiliriz. Uçak korkusu olan Senem’in uçak korkusunu yenebilmek için önce uçak resimleri gösterilmiş, daha sonra uçaklarla ilgili metinler okutulmuş, daha sonra havaalanına götürülüp uçakları izlemesi sağlanmış sonra uçakların içerisinde gezdirilmiş ve uçak korkusu ortadan kaldırılmıştır. Diğer bir örnekte ise topluluğun önünde konuşma fobisi bulunan birey bir dizi aşamadan sonra (Önce konuşmayı bir kâğıda yazarak en yakın 2 arkadaşına okur, sonra kâğıdı bırakarak arkadaşlarına konuşur, sonra sınıf arkadaşlarına konuşur, sonra da büyük bir kalabalığa konuşur.) fobisini yenmiş olur.
Sistematik duyarsızlaştırma, günlük hayatta karşılaştığımız birçok korku için kullanılabilecek basit bir yöntemdir. ‘Korkularının üzerine git.’ söyleminin sistemli bir şekilde hayata geçirilmesi olarak düşünülebilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder